1994 Ekonomik Krizi ve Sonuçları

1994 ekonomik krizi Türkiye Cumhuriyeti tarihinde görülen en büyük ekonomik krizlerden birisi olarak tarihe geçmiş durumda.

2021 yılının sonuna geldiğimiz bu dönemde ülkemizde yükselişe geçen döviz kuru son günlerde düşmeye başladı. Türk lirasının istikrarlı bir şekilde ilerlemesi adına gerekli çalışmalar yapılıyor. Türkiye her ne kadar ekonomik açıdan bazı sorunlar ile karşılaşmış olsa da geçmişte daha büyük ekonomik problemler yaşandığını belirtmek istiyoruz. Özellikle Türkiye’nin 1990’lı yılları ciddi ekonomik sıkıntılar ile karşılaştı. Bunlardan birisi de 1994 yılında gerçekleşen durum.

1994 Ekonomik Krizi

1994 yılında yaşanan ekonomik kriz, Türkiye’nin yaşadığı en ciddi finansal sorunlardan birisi olarak gösteriliyor. Bu dönemde ekonomik krizin ortaya çıkmasının nedenlerinden birisi kamu bankalarından alınan yüklü miktarda borca girilmesiydi. Bu borç zamanla daha ciddi boyutlara ulaştı. Kamu bankalarının yanı sıra özel bankalar bu dönemde yüksek faiz oranları ile krediler dağıtıyordu. Ortaya çıkan tabloyu özet geçmek gerekirse kamu harcamaları, elde edilen gelirlerin üzerinde yer alıyordu. Bu da bütçe açığına sebep oluşturuyordu.

1993 yılında Turgut Özal’ın vefatı sonrasında cumhurbaşkanlığı koltuğuna Süleyman Demirel yerleşti. Başbakanlık koltuğuna ise Tansu Çiller oturdu. Başbakan Çiller’in yapmış olduğu ekonomik adımlardan birisi kamu bankalarını kendine bağlamasıydı. 1994 yılına gelindiğinde cari açık ve bütçe açığı ciddi düzeylere ulaşmıştı. Bu dönemde hükümetin attığı adımlardan birisi borç yükünün azalması için faizlerin indirilmesi oldu. Atılan diğer adımlar hazinenin borçlanma ihalelerinin iptali ve tahvil ve bono ile elde edilen faiz gelirleri için vergilerin bir miktar arttırılması oldu.

1994 ekonomik krizi ile birlikte PTT’nin telefon bölümünün satılması da düşünüldü fakat Anayasa Mahkemesi bu sürecin iptaline karar verdi. Bu dönemde uluslararası kredi derecelendirme kuruluşları da Türkiye’nin notunu düşürürken bunun yanı sıra bazı yatırımcılar ülkeyi terk ediyordu. 5 Nisan 1994 tarihine gelindiğinde hükümet yeni bir ekonomi paketini açıkladı. Bu paketin açıklanması sonrasında ekonomi bir nebze de olsa düzelmeye başladı. 1994 yılında dolar kurunun kısa sürede birkaç kat artış yaşaması durumun ciddiyetini gösteriyor. Öyle ki 1994 yılının başında 0,014 lira olan dolar kuru Aralık ayında 0,038 liraya ulaşmıştı.