Arbitraj Alım Satımı Nedir?

Arbitraj Alım Satımı Nedir?

Arbitraj; herhangi bir mali nitelikli malı ucuza alıp yine aynı malı farlı piyasada daha yüksek fiyata satmaktır. Yani bu işin içinde kâr elde etme amacı vardır. Hisse senedi, tahvil, döviz gibi değerli menkul kıymetler elden çıkarılarak onların yerine daha yüksek verim getiren yani daha çok kâr elde ettirmeyi sağlayan belge evrak vs. alınır.

Peki, arbitraj sayesinde nasıl kâr edilir? Aslında kâr elde etmeyi sağlayan şey ucuza alıp pahalıya satmaktan ziyade ayrıca nadiren de ola arz ve talep doğrusunun yani üretim ve tüketim eğrisinin dengesinin bozulmasından kaynaklanır.

Arz üretim yani üreticiler ve üretim için kullanılırken talep ise tüketiciler yani tüketen kişiler ya da buna halk yani satın alan kesim diyebiliriz. Arbitraj ticari işlemlerden farklıdır. Ve onu diğer spekülasyonlardan ayıran en önemli özelliği risk üstlenilmemesidir. Bununla birlikte kâr elde etmektir.

Arbitraj Nasıl Yapılır?

Öncelikle bu işlem arbitraj kapsamında olduğu için vergiden muaftır. Yani şöyle açıklamak gerekirse Euro’nun değeri kadar Dolar alabilirsiniz. Dolar ve Euro’yu takas etmiş olursunuz. Tam tersini de yapabilirsiniz Dolar verip de Euro alabilirsiniz. Bu takas işlemi, finansal piyasalardaki gerçekleştirilen en basit arbitraj örneğidir. Arbitraj işlemlerindeki amaç menkul kıymet vs ile kur farkından yararlanarak kâr elde etmektir. Arbitraj, kısa vadeli bir işlemdir ve daha çok döviz işlemlerinde tercih edilmektedir. Örneğin Ankara’daki Amerikan Doları 7 TL değerinde olsun. İstanbul’daki Amerikan Doları ise 7,10 TL olsun. Bazı yatırımcılar aklını kullanarak bu durumdan kâr elde etmek isterler. Ve bunu yaparken de hiç risk üstlenmezler.

Zaten arbitrajın amacı da budur. Kâr elde etmek ve risk üstlenmemektir. Bu yatırımcılar Ankara’dan doları alıp İstanbul’da satarlar. Bu duruma ise teoride yer arbitrajı denir. Arbitraj işlemleri sadece yukarıdaki örnekteki gibi alımın satımın yapıldığı piyasalarda gerçekleşmez.

Fiyatların teorik fiyatlarından uzaklaşması sonucunda da arbitraj durumu doğacaktır. Yani vadeli fiyatın olması gerektiğinden düşük ya da yüksek olmasından dolayı da arbitraj durumu ortaya çıkmaktadır. Genellikle de kısa vadeli olması sebebiyle de döviz işlemlerinde daha çok tercih edilmektedir.

Arbitraj Alım Satımı Nedir

Arbitraj Nasıl Hesaplanır?

• Arbitrajın oluşması için spot fiyat yani alın satımın gerçekleştiği piyasalarda ve teorik fiyatta, bunların arasında bir makasın oluşması gerekmektedir.
• Teorik fiyat ile spot fiyatın arasındaki farkı hesaplamaya baktığımız zaman ise; (spot fiyat- vadeli fiyat) / vadeli fiyat= Dolaylı kotasyon para birimi faizi – Dolaysız kotasyon para birimi faizi şeklinde hesaplamalar gerçekleştirilir.
• Arbitraj da her ne kadar risk üstlenilmese de bu bir alım satımdır. O yüzden her ne kadar kâr elde edilse de zarar da edilebilme ihtimali unutulmamalıdır.
• Bu işte sabırlı olunması gerekir. Fiyat akışının incelenmesi ve düşüş ve yükselişin de irdelenmesi gerekmektedir.
• En önemli olay ise; Arbitraj yapan kişi şunu bilmelidir, Menkul kıymet (ons) dolarak çevrildikten hemen sonra TL ye çevrilirse bu iki kere makas etmek demektir ve zarara uğranmış olunur.

Bir örnek olayla arbitrajı açıklamak gerekirse;

• Spot fiyat: 1.5BRL/ 1$
• Future fiyat (3 ay) : 1.48BRL/1$
• ABD 3 aylık faiz oranı: %2,5
• BRL 3 aylık faiz oranı: %1,15

Bu bilgilere göre elinde 1 milyon doları olan yatırımcı hangi ülkeye yatırım yapmalıdır?

Çözüm: (1.50-1.48) / 1.48= 0,025-0,0115

0,0135=0,0135

Bu sonuca baktığımız zaman faiz oranı farklarının Brezilya Real’inin %1,35 prim yapması anlamına gelmektedir. Buradan çıkarılacak yorum ise vadeli fiyatlardan sapma olmaması sebebiyle arbitraj imkânı yoktur denilebilir.